Ta najbardziej wysunięta na południe część Hiszpanii jest najgorętszym obszarem kraju. Ze względu na dogodny klimat uprawia się tu m. in. oliwki, cytrusy i palmy daktylowe. Region ten podbijali kolejno Fenicjanie, Kartagińczycy, Rzymianie, Wizygoci, Maurowie i władcy rodzącego się Królestwa Hiszpanii. Tutejsza kultura czerpie ze wszystkich tych źródeł, a spuścizna muzułmańska jest jednym z najważniejszych filarów andaluzyjskiej historii i tradycji. Dzięki Maurom miasta Andaluzji były najwspanialszymi w Europie. Na cały kontynent rozprzestrzeniała się stąd wiedza muzułmanów w zakresie medycyny i nauk ścisłych, natomiast sztuka i filozofia islamu na stałe zagościły w Europie. Nie zmieniło tego nawet ostateczne rozbicie Maurów w 1492 r. Co ciekawe przez pewien czas w Andaluzji można było obserwować pokojowe współistnienie trzech religii – islamu, chrześcijaństwa i judaizmu. Dzięki tolerancji i współpracy okres ten przyniósł mieszkańcom wielkie bogactwa. Hiszpania do cieszy się z tego powodu ogromnym zainteresowaniem.

Stolicą regionu jest Sevilla – jeden z największych ośrodków miejskich Hiszpanii. Podobnie jak inne miasta Andaluzji może się ono pochwalić zabytkami najwyższej klasy. Tutejszy alcazar (pałac) pełnił rolę siedziby zarówno władców muzułmańskich, jak i chrześcijańskich. Godne polecenia jest również Główne Archiwum Indii – w tym pięknym budynku od ponad dwustu lat przechowywane są dokumenty związane z hiszpańskimi koloniami. Turystów przyciąga także zabytkowy Ratusz, Giełda i Szpital Miłosierdzia. Największą perłę architektury miasta stanowi jednak Katedra de Santa Maria – największa gotycka katedra świata. Wysoka na 97 m majestatyczna Giralda (dzwonnica katedry) niegdyś pełniła rolę minaretu. W niezwykle ciekawym wnętrzu katedry znajduje się np. grobowiec Kolumba.

Jednym z najwspanialszych miast mauretańskiej Andaluzji była Kordoba, w której do dziś czuć atmosferę dawnej świetności. W czasach największej prosperity znajdowała się tu olbrzymia liczba meczetów. Do dyspozycji mieszkańców były bardzo liczne szpitale i publiczne łaźnie, a stojące na bardzo wysokim poziomie szkoły i wyższe uczelnie kształciły elitę społeczeństwa. Całą wiedzę przechowywano w bibliotekach, z których największa mieściła kilkaset tysięcy tomów. Podobnie jak w innych miastach Andaluzji znajduje się tu piękny alcazar, w którym rezydowali Maurowie i Ferdynand Aragoński wraz z żoną, Izabelą Kastylijską. O dawnym bogactwie miasta świadczą pałace, a religijną różnorodność podkreślają kościoły, synagoga i Mezquita – największy i jeden z najwspanialszych meczetów Europy, który obecnie pełni rolę katolickiej katedry.

W podobnym duchu i klimacie epoki rozwijała się Grenada, która stanowiła ostatni punkt oporu Maurów na Półwyspie Iberyjskim. W mieście pozostali jeszcze moryskowie (Arabowie, którzy przyjęli katolicyzm), ale ich także wypędzono na początku XVII w. Rozpoczął się wówczas powolny upadek miasta. Na szczęście największe zabytki podziwiać można do dziś. W Granadzie podziwiać można wspaniałe kościoły, pałace i zabytkowe dzielnice. Tutejsza Ketadra Najświętszej Marii Panny od Wcielenia imponuje rozmachem i zamysłem architektonicznym. W jednej z kaplic pochowana jest królewska para Izabela Kastylijska i Ferdynand Aragoński. W katedrze podziwiać można kunsztownie wykonane naczynia liturgiczne i dzieła sztuki z wielu części Europy.

Największym zabytkiem Grenady pozostaje jednak Alhambra – najwspanialszy owoc kultury arabskiej na terenie Hiszpanii. Ufortyfikowany zespół pałacowy składa się z wielu części – najstarszą z nich jest zamek Alcazaba. Wspaniałe pałace i dziedzińce uzmysławiają dziś turystom, na jak wysokim poziomie stała wówczas kultura i sztuka islamu. Letnią rezydencją mauretańskich władców był Generalife – kompleks ogrodowy, w którym ukojenia szukali kolejni emirowie. Co ciekawe największym obiektem w zespole Alhambry jest Pałac Karola V – wybitne osiągnięcie renesansu, wybudowane dla upamiętnienia wypędzenia Maurów (które bardzo niekorzystnie odbiło się na całym regionie). Niektórzy twierdzą, iż aby poznać Hiszpanię trzeba zobaczyć Alhambrę i wiele w tym prawdy. Nie bez powodu zamek zaliczany jest do cudów świata średniowiecznego – jego widok o zachodzie słońca potrafi przyćmić wiele pereł architektury.

Andaluzja to wspaniałe skrzyżowanie kultur. Jej niepowtarzalny klimat powstał w dużej mierze, dzięki pokojowemu współżyciu różnych narodów, kultur i religii. Dla poznania tej części Europy warto poświęcić trochę więcej czasu, jednocześnie rozkoszując się możliwością jazdy na nartach i pływania w Morzu Śródziemnym, a wszystko to w obrębie obszaru kilkudziesięciu kilometrów.